بودیسم ذن در طول تاریخ خود پیش از هر چیز خود را به شیوهای مینیمالیستی بیان کرده است. اصل راهنمای آن این بوده است که ما باید چیزهایی را بشنویم که خیلی ساده و خیلی واضح بیان میشوند. ذن میداند که ما هر روز مورد حمله محرکهای زیادی قرار میگیریم که روحمان را نگران میکنند و ما را از عمیقتر کردن رابطهمان با مفاهیمی که عقل و تعادل ما بر آن تکیه دارد، باز میدارند. بنابراین وظیفه فیلسوف-هنرمند تا حد امکان این است که سطح حسی را خالی کرده و ورودیهای ما را آرام کند، تا آنچه درست و ضروری است بتواند جایگاه متناسب با اهمیت خود را در ذهن آسیب دیده ما پیدا کند.
ادعای فرهنگ غرب مبنی بر اینکه ممکن است در یک تصویر «چیز کافی» که شایستگی توجه (یا احترام) را دارد وجود نداشته باشد، و ارتباط بین به اصطلاح شاهکارها و مشغله کاری و پیچیدگی فنی، در قانون ذن بودایی معنا ندارد. چه اهمیتی دارد که یک شعر فقط از چند سطر از معمولی ترین کلمات ساخته شده باشد یا یک تصویرفقط از سه شکل هندسی تشکیل شده باشد؟ «عظمت» در هنر به دانش دایرهالمعارفی یا مانورهای فنی مربوط نمیشود، بلکه پیامد آن است که تماشاگر را با فروتنی و خویشتنداری به آنچه ضروری است، اما همیشه در خطر غوطهور شدن در هرج و مرج زندگی روزمره قرار دارد، سوق میدهد. و وظیفه بیننده این نیست که به دنبال معانی پنهان یا ارجاعات باطنی باشد، بلکه این است که حقیقت ساده را در چشمانش ببیند و بگذارد، هبه درستی در قلبش طنینانداز شود، حتی اگر برای سالیان دراز این کار را نکرده است.
شاید تکان دهندهترین نمونه از این هنر مینیمال ذن بودایی توسط سنگای گیبون راهب و متفکر در اوایل قرن 18 تصویر شد. این تصویر، برای ژاپنیها، به اندازه مونالیزا برای غربیها شناخته شده و مورد احترام است. عنوان هدف اثر را روشن می کند، این نقاشی به ظاهر ساده درباره چیزی کمتر از «همه چیز» نیست. این در اثر در شکلی بسیار فشرده راهنمای زندگی است.
سنگای گیبون، کیهان، قرن هجدهم
مربع بیانگر چهار حقیقت اصیل بودیسم است: اول اینکه ما باید درک کنیم که همه هستی فقط رنج است و رنج. ثانیاً علت این رنج در میل مداوم ذهن به کمال و انباشت است. ثالثاً، این رنج زمانی پایان مییابد که ولع خود را تحت کنترل در آوریم و چهارم اینکه بودیسم ما را به راهی هدایت میکند که به وسیله آن میتوانیم بر درد خود غلبه کنیم.
در نقاشی سنگای گیبون، مربع به مثلثی متصل است که نمایانگر خود است و به نوبه خود به دایره، نماد کلیت، بینش و خرد متصل است. تصویر به ما میگوید زمانی که خود را به حقایق بودیسم متصل کنیم، به روشنایی و آرامشی دست خواهیم یافت که از ابتدا آرزوی آن را داشتیم.
حدود هزار سال بیشتر طول کشید تا غرب همانند ژاپن تا بفهمد مینیمالیسم چه چیزی میتواند به ما ارائه دهد: دوز مشخصی از حقیقت و آرامش، بریده از هر چیز اضافی، بر فراز هیاهوی زندگی معمولی. ما عادت داریم برخی از آثار هنری را با گفتن اینکه «یک کودک میتوانست آن را بسازد» کنار بگذاریم. پاسخ آیین بودایی ذن این است که ممکن است یک عمر تمام طول بکشد تا به درک کامل آنچه سه شکل ظاهرا ساده سنگای گیبون به ما میگویند برسیم.
دیدگاه خود را بنویسید