علیرغم احترام بسیار زیاد جهان غرب به زبان، مردمان این منطقه بسیار دیر درک کردند که شیوۀ نگارش میتواند به خودی خود یک شکل هنری باشد. ما عادت داریم که به کلمات اصولاً بهخاطر چیزهایی که باید به ما بگویند احترام بگذاریم، نه برای شکل و چگونگی ظاهر شدنشان بر روی صفحه. اما فرهنگ شرق در فهم این که در دستان خطاطی با استعداد، یک متن به خوبی سزاوار توجهی است که به یک نقاش برای ترسیم یک پرتره یا منظرۀ زیبا میشود. این فرهنگ به ما میگوید که شیوه نوشتن یک متن ممکن است نقشی اساسی در اطمینان از فهم ایدههای آن با صدا و عمق منتاسب داشته باشد.
سسون یوبای راهب، شاعر و خوشنویس ذن بودایی قرن چهاردهم بود که بیست و سه سال را در چین صرف آموختن هنر نویسندگی کرد. او به ویژه به دلیل قدرت ضربات قلم مو و تأکیدش بر خطوط مورب حروفی که تحریر میکرد مورد تحسین قرار گرفت. بیشتر اشعار او، مانند اکثر اشعار سروده شده در فرهنگ بودایی، از اهمیت و ارزش یک زندگی ساده و غیر نمایشی صحبت میکنند. برای مثال او میگوید:
«کلبه کاهگلی من با لایههای بینظم ابر بافته شده
و اکنون رد پای من با گرد و غباری سرخ شسته شده
اگر بپرسید، این راهب کار زیادی در پیش ندارد:
آبهای روان در برابر پنجرۀ اتاقم، رو بهروی بالشها و کتاب ها»
وقتی برای اولین بار دستخط شخصی را میبینیم، اغلب حس میکنیم که او را به روشی جدید و صمیمیتر درک میکنیم. ممکن است سالها با فردی متن و ایمیل رد و بدل کرده باشیم، اما وقتی ظرافتهای نوشتههایش را میبینیم، کلماتش رنگ تازهای به خود میگیرد: لطافت آنها به وضوح بیشتر مورد توجه قرار میگیرد، میتوانیم با نگرانیهای اساسی آنها و تلاشی که میکنند بیشتر احساس همدلی کنیم. ممکن است انتظار نداشته باشیم که نسخه دستنویس شعرسسون یوبای چیزی بسیار متفاوت از شعر چاپ شده به ما بگوید، اما تمایز این دو مورد هرچند ظریف، اما بسیار زیاد است. در نسخه چاپی آنچه او میگوید را میشنویم حال آنکه در نسخه دستنویس به نظر میرسد که میشنویم و میفهمیم که او کیست.
سسون یوبای، شعری با موضوع زندگی یک راهب، نیمه نخست قرن چهاردهم، ژاپن
نسخه خطاطیشده تنها به بیننده منفعت نمیرساند. تلاش فزاینده برای نوشتن کلمات با دست به صاحب اثر نیز کمک میکند تا معنای اثرش را عمیقتر در ذهن ما حکاکی کند. برای اینکه ایدههای ارزشمند خاصی بتوانند نقشی را که ما میخواهیم در زندگیمان ایفا کنند، بودیسم به ما توصیه میکند که آنها را با دقت با خط خودمان طی سالها مکرراً بنویسیم.
این که صرفاً سنت خوشنویسی بودایی را عجیب یا از نظر تاریخی جالب بدانیم، ضرری بزرگ خواهد بود. ما باید آنقدر عملگرا باشیم که قسمتهای مربوطه این اندیشه را جدا کردهو آنها را در زندگی خودمان به کار ببریم.
دیدگاه خود را بنویسید