یک فرد عاطفی بالغ کسی است که می‌تواند حتی در شرایط دشوار، احساسات خود را به خوبی مدیریت کند. این افراد مسئولیت‌پذیر هستند، از آسیب‌پذیری هراسی ندارند و نسبت به دیگران همدلی نشان می‌دهند.
وقتی به فردی با بلوغ عاطفی فکر می‌کنیم، معمولاً کسی را تصور می‌کنیم که درک خوبی از خودش دارد. چنین فردی حتی اگر همه پاسخ‌ها را نداند، در بحران‌ها حس «آرامش در طوفان» را القا می‌کند. او کسی است که در شرایط سخت به او تکیه می‌کنیم، چون تحت فشار عملکرد خوبی دارد.
"بلوغ عاطفی زمانی است که شخصی بتواند احساسات خود را بدون توجه به شرایطش مدیریت کند."
افراد با بلوغ عاطفی می‌دانند که چگونه در موقعیت‌های دشوار واکنش نشان دهند و همچنان خونسردی خود را حفظ کنند. این مهارتی است که می‌توان به طور مداوم روی آن در طول زمان کار کرد.
در ادامه، به ویژگی‌های کلیدی افراد با بلوغ عاطفی و کارهایی که می‌توانیم برای رشد آن انجام دهیم، می‌پردازیم.
ویژگی‌های کلیدی افراد با بلوغ عاطفی:
1. مسئولیت‌پذیری:
افراد با بلوغ عاطفی نسبت به جایگاه خود در دنیا آگاه هستند و برای تغییر رفتار خود در جهت مثبت تلاش می‌کنند. این به معنای آن است که هنگام بروز مشکل، دیگران (یا خودتان) را مقصر نمی‌دانید.
شما بجای شکایت از شرایط، روحیه فروتنی دارید و عمل‌گرا هستید. در مواجهه با مشکلات، به جای سرزنش، از خود می‌پرسید: «برای بهبود این شرایط چه کاری می‌توانم انجام دهم؟»
2. همدلی:
افراد با بلوغ عاطفی با رویکرد «انجام هر چه بیشتر کارهای خوب» و «حمایت از اطرافیان» به زندگی نگاه می‌کنند.شما می‌دانید که چگونه خود را جای دیگران بگذارید. به این معنی که اغلب برای دیگران بیشتر نگران هستید و سعی می‌کنید راه‌هایی برای کمک به آنها پیدا کنید.
3. پذیرش اشتباهات:
شما می‌دانید که چه زمانی باید عذرخواهی کنید. بدون بهانه.اشتباهات خود را می‌پذیرید و سعی می‌کنید راه‌هایی برای اصلاح وضعیت پیدا کنید.
همچنین تمایل ندارید همیشه حق با شما باشد. در عوض، می‌پذیرید که واقعاً «همه پاسخ‌ها» را ندارید.
4. نترسیدن از آسیب‌پذیری:
شما همیشه مایل هستید که مشکلات خود را بازگو کنید و به اشتراک بگذارید تا دیگران احساس تنهایی کمتری داشته باشند. همچنین علاقه‌ای ندارید که همیشه «بی‌نقص» به نظر برسید.
بلوغ عاطفی به معنای صداقت در مورد احساسات و ایجاد اعتماد با اطرافیان است، زیرا شما برنامه پنهانی ندارید.
5. تشخیص و پذیرش نیازها:
افراد با بلوغ عاطفی می‌توانند زمانی که به کمک نیاز دارند یا در حال فرسودگی شغلی هستند، آن را بپذیرند. به عنوان مثال، زمانی که به استراحت نیاز دارید آن را درک می‌کنید و می‌دانید چه زمانی باید از رئیس خود مرخصی بگیرید.
همچنین می‌توانید به طور واضح با شریک زندگی خود برای دریافت کمک بیشتر در کارهای خانه صحبت کنید.
6. تعیین مرزهای سالم:
تعیین مرزهای سالم نوعی از خوددوستی و احترام است. شما می‌دانید که چگونه و چه زمانی باید خط قرمز مشخص کنید و اجازه نمی‌دهید دیگران از آن عبور کنند.
اگر همکار شما را تحقیر می‌کند یا کوچک می‌شمارد، آن را تحمل نمی‌کنید و صدای خود را به او می‌رسانید.
آیا سن و سال در بلوغ عاطفی تأثیر دارد؟
به طور خلاصه، هم بله و هم خیر. عوامل زیادی می‌توانند بر سطح بلوغ فرد تأثیر بگذارند.
از یک طرف:
- برخی تجربیات در سنین پایین‌تر می‌توانند فرد را برای رسیدن به بلوغ عاطفی آماده‌تر کنند.
- مطالعات نشان داده‌اند که سیگار کشیدن و مصرف الکل در دوران نوجوانی نیز می‌تواند نقش مهمی در رشد مغز نوجوان داشته باشد و در نهایت بر چگونگی بالغ شدن او تأثیر بگذارد.
- بخش‌های حیاتی مغز مانند قشر پیشانی پیشین - که به کنترل رفتارهای پرخطر کمک می‌کند - تا حدود ۲۵ سالگی به طور کامل رشد نمی‌کند. این می‌تواند دلیلی باشد بر اینکه چرا احساسات نوجوانان اغلب غیرقابل پیش‌بینی به نظر می‌رسد.
از طرف دیگر:
- سطح بلوغ یک فرد بیشتر به هوش هیجانی او - یا نحوه واکنش به موقعیت‌های چالش‌برانگیز - بستگی دارد تا سن او.
- حتی بزرگسالان نیز می‌توانند سطح بلوغ پایینی داشته باشند. به همین دلیل است که ممکن است با فردی بسیار جوان‌تر از خودتان ملاقات کنید که به نظر می‌رسد از سن و سالش عاقل‌تر است.
بنابراین، در حالی که سن می‌تواند یک عامل باشد، اما لزوماً نشانگر قطعی برای بلوغ عاطفی نیست. توانایی مدیریت احساسات و واکنش‌های سالم در شرایط سخت، اهمیت بیشتری دارد.
آیا راهی برای سنجش بلوغ عاطفی وجود دارد؟
درست است که اینترنت پر از تست‌های آنلاین برای تعیین سطح بلوغ عاطفی است، اما بسیاری از آنها صرفا جنبه سرگرمی دارند و از نظر بالینی قابل اعتماد نیستند.
با این حال، می‌توانید با پرسیدن چند سوال اساسی از خود، درک اولیه‌ای از وضعیت خود به دست آورید.
در یک موقعیت استرس‌زای اخیر چگونه واکنش نشان دادید؟
زمانی که در محل کار با یک ضرب‌الاجل نزدیک روبرو هستید، نیاز خود به استراحت را چگونه مطرح می‌کنید؟ آیا سر همکار خود فریاد می‌زنید یا آن را با ورزش در باشگاه بعد از ظهر تخلیه می‌کنید؟
عصبانی شدن از دیگران و نادیده گرفتن نیازهای خود، نشانه‌ای از لزوم تقویت بلوغ عاطفی است.
در مواجهه با تغییرات غیرمنتظره چگونه عمل می‌کنید؟
هنگامی که دوست صمیمی شما خبر ارتقای شغلی یا نامزدی خود را می‌دهد، واکنش شما چیست؟ آیا به ایشان تبریک گفته و از راه‌های کمک خود برای جشن این اتفاق جویا می‌شوید یا گوشه‌گیری اختیار کرده و از به اشتراک گذاشتن جزئیات توسط ایشان دلخور می‌گردید؟
افرادی که از نظر عاطفی بالغ هستند، حتی در بحبوحه تغییرات ناگهانی نیز قادر به ابراز شادی خود برای دیگران هستند.
چه میزان از همه چیز و همه کس احساس نارضایتی می‌کنید؟
در دوران عدم بلوغ عاطفی، دنیا پر از ملالات جزئی است و فرد از مزایایی که در اختیار دارد، بی‌خبر است. به طور متوسط در طول روز، چه تعداد دفعات در مورد دیگران یا موقعیت‌های مختلف غرولند می‌کنید؟
بیشتر تمایل به قدردانی دارید یا در مرور اتفاقات منفی غوطه‌ور می‌شوید؟ آیا قادر به درک این موضوع هستید که حال برخی افراد ممکن است از شما بدتر باشد؟
در مواجهه با اشتباهات، معمولا سرزنش را متوجه خود می‌کنید یا دیگران؟
طبیعی است که گاهی اوقات روز خوشی نداشته باشیم، اما اگر در دام سرزنش خود یا عیب‌جویی از اطرافیان گرفتار شده‌اید، نشانه‌ای است که لازم است روی بلوغ عاطفی خود کار کنید.
یادگیری نگاه کردن به موقعیت با ملاطفت نسبت به خود و با در نظر گرفتن جزئیات - به گونه‌ای که هیچ چیز کاملاً سیاه یا سفید نباشد - می‌تواند به شما کمک کند تا از بازی سرزنش دوری کنید.
چگونه می‌توانم بر بلوغ عاطفی خود کار کنم؟
تقویت هوش هیجانی روندی است که نیازمند تلاش و تمرین مستمر می‌باشد. در اینجا به برخی از گام‌هایی که می‌توانید برای ارتقای بلوغ عاطفی خود بردارید اشاره می‌کنیم:
- شناسایی احساسات: اولین قدم برای مدیریت احساسات، شناسایی آنها است. زمانی که احساس سرخوردگی، خشم یا غم را تجربه می‌کنید، لحظه‌ای برای نامگذاری احساس خود درنگ کنید. ثبت احساسات در دفترچه یادداشت می‌تواند ابزاری مفید برای این امر باشد. به مدت یک هفته، تعداد دفعاتی که از رفتار دیگران احساس ناراحتی می‌کنید را ثبت کنید و سپس احساس بنیادین پشت آن را شناسایی نمایید. این کار به شما در درک محرک‌های درونی و نیازهایتان کمک شایانی خواهد کرد.
- رها کردن شرمندگی: آگاه شدن از احساس بد نسبت به خود، به ما قدرت ایجاد تغییر را می‌دهد. با رها کردن شرمندگی، از قید و بند انتظارات دیگران رها شده و آزادانه بر اساس شرایط خود زندگی می‌کنید.
- ایجاد مرزهای سالم: بلوغ عاطفی به معنای اجازه ندادن به دیگران برای زیر پا گذاشتن مرزهایتان است.برای مثال، اگر مدام با کسی معاشرت دارید که دائماً زمان شما را می‌گیرد، تعیین مرز نشان می‌دهد که حاضر نیستید برای او عزت نفس خود را زیر پا بگذارید.مطمئن نیستید چطور این کار را انجام دهید؟ راهنمای ما در مورد محافظت از فضای عاطفی خود را مطالعه کنید [راهنما در مورد محافظت از فضای عاطفی خود را مطالعه کنید].
- مسئولیت‌پذیری در قبال واقعیت خود را بپذیرید: به زندگی خود نگاه کنید و مسئولیت کاملِ همه‌ی خوبی‌ها و بدی‌ها را برعهده بگیرید. اعمال چنین مالکیتی می‌تواند به شما در کنترل انتخاب‌هایتان کمک کند.یادگیریِ تشخیص اشتباهات، به شما در جلوگیری از تکرار آنها در آینده و همچنین اجتناب از انتخاب‌های ضعیف بعدی، بینش می‌دهد.
- با کنجکاوی دیگران را مشاهده کنید: به جای واکنش نشان دادن به رفتارهای نمایشی، سعی کنید نسبت به فرد و موقعیت او صبر و درک نشان دهید.در برخورد با دیگران کنجکاو باشید و از قضاوت رفتارشان پرهیز کنید. به جای پرخاش به فردی که حرف توهین‌آمیزی می‌زند، ممکن است به این نتیجه برسید که زمان کناره‌گیری از یک دوستی ناسالم فرا رسیده است.
- از الگو پیروی کنید: یافتن یک الگوی قابل اعتماد می‌تواند در ارتقاء سطح بلوغ عاطفی ما بسیار مؤثر باشد.هنگامی که فردی را که تحسین می‌کنیم، در مواجهه با مشکلات با آرامش رفتار می‌کند، به احتمال زیاد رفتار او را الگوی خود قرار می‌دهیم.الگوها به ما نشان می‌دهند که راه‌های بهتری برای مدیریت احساسات و واکنش به رویدادهای ناخوشایند وجود دارد.
- باور به ارزش خود و دیگران: خودآگاهی نسبت به ارزش ذاتی خود و دیگران، راز دستیابی به یک زندگی شادتر و پرمعناتر است.عذرخواهی از اطرافیان، اذعان به نیاز به کمک و جستجوی حمایت، همگی راه‌هایی برای رشد شخصی ما هستند.هرچه بیشتر مسئولیت رفتار خود را بپذیریم، ارتباط عمیق‌تر و حس تعلق واقعی را بیشتر تجربه خواهیم کرد.به طور خلاصه، بلوغ عاطفی انتخابی است که همه ما می‌توانیم آن را به تدریج، روز به روز، انجام دهیم.
برای دسترسی به منبع این مقاله می‌توانید اینجا کلیک نمایید. همچنین برای مطاله بیشتر در خصوص بلوغ عاطفی به صفحه " چگونه به بلوغ عاطفی دست پیدا کنیم؟ " مراجعه فرمایید.
29 مرداد 1403
دیدگاه خود را بنویسید